Η ΠΑΝΔΗΜΙΑ ΤΟΥ ΦΟΒΟΥ

Έχεις σκεφθεί τι θα έκανες αν δεν φοβόσουν;

Η τελευταία φορά που πιστεύω ότι δεν φοβηθήκαμε ήταν η τελευταία φορά που βρισκόμασταν ακόμη στη μήτρα της μητέρας μας. Έκτοτε οι γονείς μας ή/και οι υπόλοιποι φροντιστές μας αλλά και ολόκληρη η κοινωνία κάνανε το καλύτερο που μπορούσανε για να μας ενσωματώσουν διαφόρων ειδών φοβιών. Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή όμως.

Με τον διαχωρισμό από την μητέρα μας κατά την περίοδο της γεννήσεως, αφήνουμε ένα σίγουρο και ασφαλές περιβάλλον για να μεταβούμε σε ένα νέο άγνωστο, νιώθοντας έτσι την πρώτη αποκοπή από την ασφάλεια και βιώνοντας παράλληλα τον πρώτο φόβο (για αυτό ένα από τα πιο σημαντικά γεγονότα που χρειάζεται να γίνεται κατά την περίοδο της γέννησης, είναι να έρχεται το μωρό άμεσα σε επαφή με την αγκαλιά της μητέρα του, ώστε να μειωθεί όσο γίνεται το αίσθημα της ανασφάλειας). Καθώς προχωράμε στο προσωπικό μονοπάτι της ζωής μας περισυλλέγουμε τους φόβους των φροντιστών μας και του περίγυρου, μέσω της μίμησης ή μέσω της αντίδρασης σε μια κατάσταση. Δηλαδή, είτε μιμούμαστε τους άλλους ανθρώπους που φοβούνται, διότι πιστεύουμε ότι για να φοβούνται αυτό που φοβούνται πρέπει να το φοβόμαστε και εμείς, είτε φοβόμαστε ως αντίδραση σε μια εξωτερική πίεση, όπως είναι π.χ. η κακοποίηση οποιασδήποτε μορφής.

Οι γονείς, μια από τις διεξόδους που έχουν από το προσωπικό τους άγχος και φόβο είναι η άσκηση εξουσίας προς το παιδί. Μπορούνε να του φωνάξουνε, να το επικρίνουν, να το βάλουν τιμωρία ή ακόμη και να το κακοποιήσουνε σωματικά. Το παιδί όμως δεν έχει παρόμοιους τρόπους διεξόδου (εκτός αν μεγαλώσει και κάνει το ίδιο σε πιο αδύναμα παιδιά - bullying) και αυτό είναι αφόρητο. Αποδρά από την 'ζοφερή' πραγματικότητα που βιώνει καταφεύγοντας στον χώρο της φαντασίας και γίνεται Απόμακρο ή αναπτύσσει πολλών ειδών φοβίες υπηρετώντας κατά τη διάρκεια της ζωής του το ρόλο του Θύματος ή υπεραναπτύσει τη δύναμη του Εγώ υποδυόμενος το ρόλο του Τρομοκράτη ή αυτόν του Ανακριτή ή και τα 2 μαζί, που είναι και το πιο σύνηθες. Δεν είναι λίγες οι φορές που δεν αντέχει την όποια πίεση ασκείται επάνω του και νιώθει τόσο βαθύ εσωτερικό πόνο και φόβο ώστε αποσύρεται στα πιο βαθιά δωμάτια της προσωπικότητας του δημιουργώντας διάσχιση προσωπικότητας, σχιζοφρενείς αντιδράσεις ή άλλα βαθιά ψυχικά προβλήματα.

Οι φοβίες (ο όρος φοβία δηλώνει τις αδικαιολόγητες και εμμονικές πολλές φορές έντονες ανησυχίες ενώ ο φόβος είναι ένα δυσάρεστο συναίσθημα που προκαλείται από έναν επικείμενο κίνδυνο και όπου πολλές φορές φορές λειτουργεί ως μέσο προειδοποίησης ή προστασίας για την αντιμετώπιση του συγκεκριμένου κινδύνου) που παραλαμβάνουμε διαγενετικά, οι επίκτητες αλλά και αυτές που δημιουργούμε και εκτρέφουμε κατά τη διάρκεια της ζωής μας, δημιουργούν έναν συνεχόμενο φόβο, ο οποίος αποτελεί και το μεγαλύτερο εμπόδιο στον δρόμο της πληρότητας, της αρμονίας και της ευτυχίας μας. Όλα τα υπόλοιπα δυσλειτουργικά συναισθήματα όπως ο θυμός, η οργή, η ενοχή, το άγχος, η γκρίνια, η κατάκριση κλπ. είναι μονόδρομοι που οδηγούν στο αδιέξοδο του φόβου. Όπως λοιπόν πίσω από κάθε δυσλειτουργικό συναίσθημα υποβόσκει ο φόβος, πίσω και από κάθε φόβο-φοβία, κρύβεται ο 'αρχηγός', που δεν είναι άλλος από τον φόβο της παντελούς εξαφάνισης της προσωπικότητας και της ύλης, ο φόβος του θανάτου δηλαδή.

Και γιατί φοβόμαστε το θάνατο;.......... Διότι φοβόμαστε τη ζωή!

Και για να το εξηγήσω καλύτερα, αφού συνδεθούμε και οικειοποιηθούμε τις φοβίες και ανασφάλειες του άμεσου περιβάλλοντος μας, τις βάζουμε εν δράση. Νιώθουμε, λοιπόν, ανασφάλεια για τον αν είμαστε αρεστοί από τους άλλους, για το αν είμαστε άξιοι και ικανοί, για την εμφάνιση μας κλπ.(πεποιθήσεις δηλαδή που βασίζονται σε λανθασμένους παιδικούς προγραμματισμούς) και φοβόμαστε μήπως δεν τα καταφέρουμε, μήπως δεν έχουμε αρκετά χρήματα, μήπως αρρωστήσουμε, μήπως..., μήπως... μήπως.... Ο φόβος αυτός και η ανασφάλεια μάς κάνει να μαζεύουμε όλο και περισσότερα υλικά αγαθά, χρήματα, να κυνηγάμε τη δόξα, να έχουμε πολλούς ανθρώπους δίπλα μας από φόβο μη μείνουμε μόνοι κ.α. Και κατόπιν περνάμε το χρόνο μας προσπαθώντας να διασώσουμε αυτά που ήδη έχουμε αποκτήσει, φοβούμενοι συνάμα μήπως τα χάσουμε ή μήπως μας τα κλέψουνε. Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφέρουμε ότι σε πολλές περιπτώσεις δεν συναινούν όλα τα κομμάτια μας στην επίτευξη των στόχων μας, καθώς υπάρχει βαθιά ριζωμένος, τόσο σε ατομικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο, ο φόβος της ευτυχίας! Αναβάλουμε τους στόχους μας διότι φοβούμαστε την επίτευξη τους και κατ' επέκταση την ευθύνη της ευτυχία μας.

"Όπου υπάρχει φόβος, δεν υπάρχει ευτυχία." Seneca

Οι ανάγκες, οι οποίες γίνονται προσκολλήσεις είναι αυτές που μας οδηγούν στο να φοβόμαστε να ζήσουμε δίχως την υλοποίηση τους αλλά και αυτές που μας κάνουν να μη ζούμε πραγματικά, διότι ζούμε συνέχεια μέσα στο φόβο. Είναι αυτές, επίσης, που μας κάνουν να φοβόμαστε το θάνατο, διότι ο θάνατος σαν η μεγαλύτερη (και τρομακτικότερη) αλλαγή της ζωής μας, θα μας αφαιρέσει όλα αυτά που έχουμε ήδη 'κατακτήσει'. Όλη αυτή η κατάσταση είναι ένα χάρτινο δημιούργημα του νου που βασίζεται σε σαθρές δυσλειτουργικές πεποιθήσεις, οι οποίες όμως μας κάνουν να βιώνουμε μια δυσάρεστη πραγματικότητα βουτηγμένη στο φόβο. Είναι τόσο ψεύτικο το δημιούργημα αυτό του νου που με ένα απλό τεστ μπορούμε να το γκρεμίσουμε. Και αυτό το τεστ είναι ο Έρωτας!

Ο έρωτας είναι μια από τις πιο υψηλές δημιουργικές ενέργειες. Όταν είμαστε ερωτευμένοι δεν νιώθουμε φόβο, ανασφάλεια, άγχος κλπ. γιατί πολύ απλά είμαστε στην πιο δυνατή ενέργεια του σύμπαντος, αυτήν της αγάπης. Η οποία είναι το καλύτερο αντίδοτο στο 'δηλητήριο' του όποιου φόβου. Αν, λοιπόν, όλο αυτό το συνονθύλευμα των φοβιών ήταν η μοναδική και αληθινή μας πραγματικότητα, τότε θα συνεχίζαμε να βιώναμε τα ίδια έντονα δυσάρεστα συναισθήματα ακόμη και όταν είμασταν ερωτευμένοι (με κάποιον άλλον άνθρωπο, με μια κατάσταση ή με τη ζωή την ίδια), κάτι που δεν ισχύει όμως. Άρα ίσως να μην είναι τόσο πραγματικό όσο νομίζουμε.

Διαφόρων ειδών φοβίες

Όπως προαναφέραμε φοβόμαστε να μην έχουμε αυτά που νομίζουμε ότι πρέπει να έχουμε διότι αλλιώς δεν θα τα καταφέρουμε στη ζωή αλλά φοβόμαστε και ότι αν τα έχουμε μπορεί να τα χάσουμε. Ενδιάμεσα έχουμε και διάφορες κοινωνικές φοβίες, όπως η αγοραφοβία, φόβος για το αντίθετο φύλο, φόβος κοινωνικών ή επαγγελματικών σχέσεων, φόβο για συγκεκριμένες ομάδες ή φυλές ανθρώπων, ο φόβος δημόσιας ομιλίας, φόβος απόρριψης κλπ. και διάφορες άλλες απλές ή συγκεκριμένες φοβίες όπως η υψοφοβία, η αραχνοφοβία, η οφιδιοφοβία, η νοσοφοβία, ο φόβος του ότι δεν είμαι αρκετός, φόβος για αποτυχία αλλά και φόβος για επιτυχία, φόβος για το σκοτάδι, κλπ. Στην ουσία μπορούμε να έχουμε οποιαδήποτε φοβία θέλουμε και μια γκάμα χιλιάδων διαφορετικών εκδηλώσεων του. Από τον φόβο για ένα σπουργίτι μέχρι τον φόβο του αρχηγού των Γαλατών στον Αστερίξ, που φοβότανε μην του πέσει ο ουρανός στο κεφάλι!

Από τους φόβους μας προέρχονται οι διάφορες διαπροσωπικές μας συγκρούσεις αλλά και οι πόλεμοι μεταξύ κρατών ή μεταξύ διαφόρων κοινωνικών ή θρησκευτικών ομάδων.

Αποτελέσματα του φόβου

Ο φόβος πυροδοτεί μια πληθώρα αντιδράσεων στον ανθρώπινο οργανισμό. Εμποδίζει την βαθιά και πλήρη αναπνοή με αποτέλεσμα την μη καλή οξυγόνωση του οργανισμού, δημιουργεί δυσλειτουργίες στο νευρικό και ενδοκρινικό σύστημα, εξαντλεί τα επίπεδα ζωτικότητας και ενέργειας στον οργανισμό και αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα μεταξύ άλλων. Σύμφωνα με τις αρχαίες ιατρικές του κόσμου αλλά και μέσω της λαϊκής παρατήρησης εξαντλεί τη ζωτικότητα των νεφρών (όπου πηγάζουν οι βαθιοί εσωτερικοί φόβοι, που μας καθιστούν αδύναμους πολλές φορές να αντιδράσουμε) και της ουροδόχου κύστης (όπου ελλοχεύουν πιο εξωτερικοί φόβοι, π.χ. φόβοι προς οποιαδήποτε μορφής εξουσίας, φόβος απόρριψης κ.α.) και αποδομεί τις δομικές ύλες των γονάτων (διότι ο συνεχόμενος φόβος μας κάνει να χάνουμε τη στήριξη μας). Εξ' ού και οι λαϊκές ρήσεις «κατουρήθηκα από τον φόβο μου» ή μου «κόπηκαν τα ύπατα». Μπορεί να δημιουργήσει παχυσαρκία, διότι ένας άνθρωπος που φοβάται τους άλλους ανθρώπους δημιουργεί τείχη γύρω του για να νιώθει περισσότερο προστατευμένος. Καθιστά, επίσης, το σώμα άκαμπτο και δυσκίνητο και μπορεί ακόμη να προκαλέσει αλλεργίες.

Οι παραπάνω είναι κάποιοι γενικοί συσχετισμοί μεταξύ φόβου και ασθένειας. Ο κάθε άνθρωπος όμως, επειδή έχει ένα διαφορετικό σύνθετο σύστημα πεποιθήσεων, παιδικών προγραμματισμών και βιοχημικό οργανικό σύστημα - σωματότυπο μπορεί να ανταποκριθεί στους παρατεταμένους φόβους του με διαφορετικούς τρόπους. Το σίγουρο πάντως είναι ότι το σώμα μας επικοινωνεί μαζί μας, μέσω της οποιαδήποτε ασθένειας του και αυτό συμβαίνει διότι δεν είμασταν έτοιμοι να ακούσουμε την ψυχή μας όταν επικοινωνούσε μαζί μας, πριν εμφανιστεί η οποιαδήποτε ασθένεια.

Πως μπορούμε να θεραπευτούμε;

Μπορούμε καταρχήν να εκπαιδευτούμε ώστε να μην έχουμε προσκολλήσεις, διότι οι προσκολλήσεις δημιουργούν φοβίες, π.χ. φοβάμαι ότι αν δεν έχω κάτι συγκεκριμένο - σύντροφο, αυτοκίνητο, χρήματα, εμφάνιση κλπ. - δεν θα μπορώ να είμαι ευτυχισμένος/η και αν το έχω φοβάμαι ότι δεν θα κρατήσει ή θα το χάσω ή θα μου το πάρουν.

Θα χρειαστεί, επίσης, να ενδοκοιτάξουμε, να αναγνωρίσουμε και να εκφράσουμε τα απωθημένα και παλιά συναισθήματα μας. Να δεσμεύσουμε το βλέμμα μας προς τις τραυματικές εμπειρίες του παρελθόντος και να βρούμε τους συσχετισμούς με τους σημερινούς μας φόβους. Να βρούμε αυτές τις παιδικές πεποιθήσεις και φυλετικούς προγραμματισμούς που έχουν ριζώσει ανυπόστατες φοβίες στο ενεργειακό μας πεδίο. Να ανοίξουμε γενικά έναν συνεχόμενο διάλογο με το σώμα και τη ψυχή μας.

Ας πάρουμε το παράδειγμα ενός ανθρώπου που τον κατέχει γλωσσοφοβία (φόβος ομιλίας και έκθεσης σε κοινό). Μερικές ερωτήσεις για αυτοπροβληματισμό και αυτοεξερεύνηση είναι:

- Φοβάμαι:

(αυτή η ερώτηση είναι καλό να γίνεται διότι συγκεκριμενοποιείται ο εσώτερος φόβος και αποκτάει καλύτερη αντίληψη ο άνθρωπος)

(π.χ. μπορεί σαν παιδί όποτε πήγαινες να μιλήσεις στους γονείς σου να σου λέγανε «μίλησε και ο σπόρος!» ή «μη μιλάς εσύ, είσαι μικρός!» ή να μην σου δίνανε σημασία, με συνέπεια να ένιωθες απόρριψη, μοναξιά κλπ.)

(μπορεί π.χ. να μην είχες κάποιο βίωμα σαν παιδί βάσει της προηγούμενης ανάλυσης αλλά να είχαν φυλακίσει τον πατέρα σου επειδή η γνώμη του ήταν αντίθετη με αυτή των κυβερνόντων ή να άκουγες τους γονείς σου να κατακρίνουν συνέχεια διάφορους ομιλητές στην τηλεόραση κ.α.)

Ας μη ξεχνάμε ότι σαν παιδιά είμαστε υπερβολικά ευαίσθητα και επιρρεπή στα συναισθήματα, τις πεποιθήσεις και τις συμπεριφορές των άλλων (ιδίως των γονιών μας), κάτι το οποίο μας συντροφεύει δρώντας δυσλειτουργικά στην ενήλικη ζωή μας. Η τακτική ενδοσκόπηση θα μπορέσει να φέρει στην επιφάνεια όλα αυτά ώστε να επιλέξουμε ποια δεν συμφωνούν πλέον με αυτό που θέλουμε να είμαστε και να τα αλλάξουμε.

"Πολλές φορές οι γονείς κάνουν ένα παιδί να ντρέπεται που νιώθει φόβο, κάτι που το ωθεί να τον αρνείται και να φέρεται γενναία. Αλλά το να μη νιώθει κάποιος φόβο δεν σημαίνει ότι νιώθει δυνατός - απλώς δείχνει ότι δεν αισθάνεται." Alexander Lowen

Στο δρόμο της αυτογνωσίας βρίσκουμε, επίσης, στην κοινή εργαλειοθήκη μας πολλά βοηθήματα τα οποία μπορούν να φανούν συμπληρωματικά χρήσιμα στην απομάκρυνση των φοβιών μας. Μερικά από αυτά είναι η Ομοιοπαθητική, η Ανθοϊαματική, ο Διαλογισμός, η Ύπνωση, διάφοροι μέθοδοι ταχείας συναισθηματικής αποφόρτισης (όπως είναι το E.F.T., E.M.D.R. κ.α.), διάφορες ενεργειακού τύπου θεραπείες (όπως το Ρέικι, S.r.t., Prana Healing κλπ.) κ.α.

Η προσωπική μου εμπειρία στο θέμα είναι ότι όσο ενισχύεται η αγάπη προς τον εαυτό μας τόσο αποδυναμώνονται οι φόβοι μας. Και η αγάπη επιτυγχάνεται όταν αρχίζουμε να αφουγκραζόμαστε τον εαυτό μας, να τον μαθαίνουμε, να τον κατανοούμε, να τον αποδεχόμαστε και να τον συγχωρούμε.

Μπεκιάρης Παναγιώτης

Ολιστικός Σύμβουλος Υγείας & Αυτοβελτίωσης - Φυσικοπαθητικός